Jan Janszn. Weltevree (1595-1657)

Ik ben in 1595 in De Rijp geboren. In 1626 monsterde ik aan op de “Hollandia” en vertrok op 17 maart van dat jaar naar Indië. Vanuit Djakarta ging ik met het jacht de “Ouwerkerck” in 1627 naar Decima (tegenwoordig Dejima), bij Nagasaki in Japan. Onderweg kregen we te kampen met veel tegenwind, waardoor de reis veel langer duurde dan verwacht. Hierdoor kwamen we zonder drinkwater te zitten.

Ik ging met twee maten aan land om enkele tonnen water te halen. De andere twee waren Dirck Gijsbertsz (ook uit De Rijp) en Jan Pieterse Verbaest uit Amsterdam. Het eiland bleek Jeju te zijn (voorheen Chesu) in het uiterste zuiden van Korea, zo'n 90 km vanaf het vaste land. Wij werden daar gevangen genomen, waarna de Ouwerkerck er snel van door ging.

 

schepen

 

Mede als reactie op invallen door Japan en Mantsjoerije voerde Korea onder koning Jungjong (1506-1544) en latere koningen een sterk isolationistische politiek. Toen ik in Korea terecht kwam, was koning Injo (1623-1649) aan het bewind, opgevolgd door koning Hyojong (1649-1659). Onder zeer strenge regels vond er nog wel handel plaats, maar voor de rest was het een kluizenaarsrijk. Als iemand per ongeluk het land in kwam, werd hij niet gedood, maar mocht het land nooit meer uit. Ik en mijn maten ondervonden ook de gevolgen van dit beleid. Wij werden meegenomen naar Seoul. Ik bleef dus - als allereerste westerling die in Korea kwam - de rest van mijn leven daar wonen.
Onder meer omdat ik verstand had van wapens en buskruit, werd ik  adviseur aan het hof van de koning. Ik trouwde met een Koreaanse vrouw, we kregen kinderen en ik nam een Koreaanse naam aan: Pak Yon. Mijn beide maten sneuvelden in een oorlog tegen de Mantsjoes.

 

 

In 1653 leed het schip “De Sperwer” schipbreuk op de kust van Jeju. Hendrick Hamel uit Gorinchem, de scheepsboekhouder van De Sperwer (hij noemde het eiland “Quelpaert”), beschreef in zijn journaal hoe de bemanning met Jan Janszn. als tolk meegenomen werd naar Seoul. Een deel van de bemanning van dit schip wist na 13 jaar Korea te ontvluchten en terug te keren naar Nederland. Dankzij het journaal van Hendrick Hamel is Jan Janszn. Weltevree bekend geworden.